Nghệ Thuật Kiến Trúc Phục Hưng

Trong giai đoạn thế kỷ 14, 15 và 16 cùng sự mở rộng giao thương vượt bậc giữa châu Á và châu Âu (tham khảo thêm Con đường tơ lụa) dẫn đến sự thịnh vượng với nước Ý. Các chiến lợi phẩm từ các cuộc Thập tự chinh Phương Đông đem lại một nước Ý thịnh vượng thời kỳ này.

Sau biến cố sụp đổ của thành Constantinopolis dưới tay người Thổ Ottoman năm 1453, một lượng lớn các học giả Lưỡng hà đổ xô đến Ý tìm cơ hội mới đem theo rất nhiều tư liệu cổ vật về văn hóa Hy lạp.

Nhiều chuyên gia hiện nay ưa dùng thuật ngữ “Sơ kỳ Hiện đại” thay cho Phục Hưng, một sự gọi tên trung hòa hơn ngụ ý về vai trò của giai đoạn này như một sự chuyển tiếp giữa thời trung đại và hiện đại.

Thời kỳ Phục Hưng khởi đầu từ cộng hòa Florence (Firenze là thủ phủ của vùng Toscana, Ý, vào thế kỷ 14).Trong đó Phục hưng có cơ hội phát triển đặc biệt từ sự tác động của gia đình Medici một gia đình quyền quý lâu đời nhiều năm là chủ ngân hàng tại đây, được sự hỗ trợ sử gia Niccolo Machiavelli (1469-1527) đã viết cuốn Istorie fiorentine (Florentine Histories tạm dịch Lịch sử vùng Florence) và ông đã được ủy nhiệm viết quyển sách khá dày này cho đức giáo hoàng Giulio de’ Medici.

Niccolo Machiavelli (1469-1527)

Machiavelli đã bắt đầu từ lúc còn trẻ, viết về lịch sử quê hương mình. Đặc biệt, chính khách Lorenzo de’ Medici (1449–1492) hay gọi là Lorenzo Vĩ đại ông không chỉ là một nhà bảo trợ nghệ thuật lớn mà còn là người tích cực khuyến khích các gia đình trưởng giả ở Firenze quan tâm đến nghệ thuật và bảo trợ cho các nghệ sĩ. Dưới thời của ông đã có rất nhiều nghệ sĩ tên tuổi vang danh đến nay có cơ hội thể hiện tài năng như Leonardo da Vinci, Sandro Botticelli, và Michelangelo Buonarroti hay còn được gọi bằng tên ” Vĩ Nhân Phục Hưng – Renaissance Great Man” . Tiến bộ của Mỹ thuật thời kỳ này nổi trội nhất là sự phát triển kỹ thuật phối cảnh tuyến tính mang tính hiện thực cao giúp quan sát được trực quan hơn trên tranh vẽ, hãy xem bức Mona Lisa của Leonardo da Vinci. (kỹ thuật tái tạo mẫu cực kỳ tinh tế, thể hiện áp suất khí quyển trong bức tranh lần đầu tiên được sử dụng điêu luyện – gần rõ xa mờ, bố cục mẫu tỷ lệ).

Bức họa Mona Lisa – Leonardo da Vinci

Nhà triết học Ý đầu tiên và cũng là nhà thơ Francesco Petrarca, nghiên cứu các tư liệu cổ đại vận dụng vào xã hội Ý đương đại (Phục Hưng) ông quan tâm tới tất cả các tác giả cổ đại trước đây luôn cả truyền thống phương Đông) . Những ý tưởng của Petrarca đã đi dần đi vào hiện thực Ý giai đoạn thế kỉ 15.

Kiến Trúc Phục Hưng Các Giai Đoạn:

Kiến trúc Phục Hưng có 03 giai đoạn:  Sơ kỳ Phục Hưng (thế kỉ 15), Trung kỳ Phục Hưng (1500-1525), Trường phái kiểu cách (1525-1600).

Kiến trúc sư Filippo Brunelleschi được coi là người tiên phong khuynh hướng nghiên cứu các tòa nhà thời cổ điển và tư liệu cổ đại cũng như hình học để tạo nên một phong cách mới, nhấn mạnh vào tính đối xứng, tỉ lệ, tính đều đặn của các yếu tố

Một trong những công trình tiêu biểu nhất là về kỹ thuật xây dựng mái vòm của Brunelleschi biểu trưng nhất là Nhà thờ chính tòa Firenze.

Ảnh Santa_Maria_del_Fiore hay Nhà thờ chính tòa Firenze

Trung kỳ Phục Hưng ( Rực rỡ )

Tác phẩm tượng David của Michelangelo, (Phòng trưng bày Galleria dell’Accademia, Florence) là một ví dụ cho đỉnh cao nghệ thuật Phục Hưng

Trong khi đó, công trình kiến ​​trúc nổi bật nhất trong thời kỳ Trung kỳ Phục Hưng là Vương cung thánh đường Thánh Phêrô tại Rome ( St.Peter’s Basilica) Sự kết hợp tài năng của các thiên tài thời bấy giờ là Bramante, Michelangelo, Rafaelo, Sangallo và Maderno

Những kiểu thức cột thời La Mã được lựa chọn là để tôn nét kiến trúc gồm Toscan, Doric, Ionic, Corinthien và kiểu hỗn hợp. Những thức cột này có thể được cấu trúc nhằm hỗ trợ những dãy cuốn hay khuôn cửa, hoặc được dùng để trang trí hoàn toàn, hay còn được dùng để làm trụ bổ tường. Một trong những công trình đầu tiên sử dụng trụ bổ tường là tòa nhà Sagrestia Vecchia (1421–1440) được xây dựng bởi Filippo Brunelleschi.

Ngoại thất của Sagrestia Vecchia

Nội thất của Sagrestia Vecchia

Những vòm thường có dạng phân đoạn, thường được sử dụng với các dãy cuốn vòm nhằm nối đầu cột này với đầu cột kia. Nó có thể được cấu tạo bởi một phần nối đầu cột với đế vòm. Alberti là một trong những người đầu tiên áp dung thủ pháp kiến ​​trúc mái vòm trên một đài kỷ niệm. Mỹ thuật của ông đề cao với hệ thống tỉ lệ hài hoà. Những mái vòm thời Phục Hưng thường không có thanh chống. Chúng thường là những phân đoạn hay là hình giao nhau từ một mặt bằng vuông góc, trong khi những mái vòm trong những tòa được xây dựng theo phong cách Gothic thường vuông góc.

Santa Maria Novella vùng Florence Ý, KTS. Alberti

Phát Triển Phổ Biến tại Châu Âu

Từ khoảng thế kỉ 16, kiến trúc Phục Hưng Ý phát triển rộng ra các miền khác toàn châu Âu, thay thế dần cho phong cách Gothic đang thống trị lúc đó. Nhiều nghệ sĩ Ý được các triều đình, lãnh chúa đón rước và trả công hậu hĩnh cho việc xây cất, tuy vậy lúc này xuất hiện một số kiến trúc sư không phải người Ý có tiếng tăm, như Kts. Philibert de l’Orme (Pháp), Kts. Juan Bautista de Toledo (1562-1584)Tây Ban Nha và Kts. Inigo Jones (Anh).

KTS Inigo Jones – Anh Quốc, Ảnh tham khảo bởi – By Original uploader was Sue Wallace at en.wikipedia – Transferred from en.wikipedia, CC BY 2.0, Link

Bài tổng hợp từ nhiều nguồn tham khảo tài liệu tiếng Anh.

Kiến trúc sư Đình Dũng biên soạn riêng cho bạn đọc Amy Home Décor.